پدر و مادر یک نوجوان بودن، پر هیجان و چالش برانگیز است؛ چرا که کودک حرف گوش کن و دوست داشتنی دیروز شما تبدیل به نوجوانی سرکش، گستاخ و جسور شده است . والدین گیج و مبهوت مانده اند که چه کنند؟ گاه جدی می شوند و گاه مهربان و دلسوز، گاهی پند و اندرز می کنند و گاه سرزنش و تنبیه وباز هیچ نتیجه ای نمی گیرند. والدین توقع دارند که نوجوانشان یک شبه بالغ شود در حالی که این روند چند سال به طول خواهد انجامید .
بنابراین مسئله ای که برای والدین می تواند مفید و ضروری باشد شناخت این دوران است .زیرا با آشنا شدن با خصوصیات نوجوان در خواهند یافت که همه ی نوجوانان بدین گونه اند وتنها نوجوان آنها اینگونه نیست و این موضوع در ابتدا باعث آرامش آنها خواهد شد.
دوران بلوغ دوران سرکشی، تمرد و اضطراب است . سرکشی در برابر پدر و مادر و معلم و به طور کل قانون و مقررات . دوران اتلاف وقت ها، تنبلی کردن ، سستی و بی حالی ، دهن کجی و بی اعتنایی، خشونت ، بگو مگو و ناراحتی، غر ولند و شکایت ، دوستی با جنس مخالف و تجربه کردن هیجانات پر خطر . و یا اصلا انجام دادن کارهایی برخلاف حساسیت های والدین.
به عنوان مثال اگر شما به پاکیزگی و نظم اهمیت بدهید، اتاقش را به هم می ریزد، لباسهایش را به گوشه ای می اندازد و برای حمام رفتن حال و حوصله ندارد. یا اگر به ادب و متانت اهمیت بدهید مثل لات ها و ولگرد ها صحبت می کند و رفتارهایی از این دست .
با تغییرات رفتاری نوجوان همزمان افکار او نیز دستخوش تغییرات اساسی می شود. سوالاتی بی جواب که ذهن نوجوان را درگیر می کند ؛ اینکه که هستند و چه باید بکنند ؟ داستان زندگی و مرگ چیست؟ سرنوشت آنها چه خواهد بود؟ چرا در عین اینکه پدر و مادرشان را دوست دارند با آنها بد رفتاری میکنند؟، و بی قراری هایی که درباره ی آن با هیچ کس نمی توانند صحبت کنند و گمان می کنند که فقط خودشان دچار این مشکلات هستند و احساس تنهایی می کنند.
مورد دیگری که در سنین بلوغ مشغله ی ذهنی نوجوان می شود، ظاهرش است؛ اینکه مبادا در نظر دیگران زشت نباشند و یا به طور کل قضاوت دیگران دربارهی ظاهرشان اهمیت دارد. پس به دنبال انواع رژیم های لاغری هستند و یا میخواهند به باشگاه بروند برای پرورش عضلاتشان. یا مدام درخواست خرید لباس دارند و پیوسته خود را در آیینه چک میکنند.
در پایان می شود گفت در کارهایشان ضد و نقیض زیاد به چشم می خورد. در این بین تنها چیزی که مایه ی دلخوشی والدین خواهد بود این است که نوجوانشان بزرگ می شود و منظور از بلوغ و نوجوانی هم چیزی نیست جز گذراندن این تحولات. آنچه مهم است، اینکه نوجوان نیاز به کمک دارد کمکی قطعی و عاقلانه.
ادامه دارد...
معصومه آقارحیمیان/ مشاور نوجوان
مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهرآفرین