. خلاصه نویسی درس هاي فرمولی و قاعده دار

الف –درس هاي شاخه ي ریاضیات (آمار ، ریاضیات جدید ، جبر و احتمال ، ریاضیات گسسته ، حسابان ،ریاضیات ، حساب دیفرانسیل ، هندسه و هندسه ي تحلیلی ، ( …فیزیک و شیمی ، منطق ، گرامر انگلیسی، قواعد عربی ، دستور زبان فارسی ، و آیین نگارش ، اقتصاد ، آرایه هاي ادبی ، عروض و قافیه در این گروه جاي می گیرند.

 ب – خلاصه ي این درسها ، از طریق یادداشت فرمول ها و قواعد ، رسم نمودارهاي لازم و طبقه بندي دقیق اجزاي هر مبحث فراهم    می آید. براي هر مورد دست کم دو نمونه به عنوان مثال ثبت می گردد . ضمنا ،ً چون اغلب قواعد ، گاهی به وسیله ي موارد استثنایی و تبصره ها نقض می شود ، این نکات خلاف قاعده نیز باید یاداشت و آموخته شود .درواقع ، اهمیت استثناها از قواعد خیلی بیش تر است و عموماً ، سئوالات مهم و اساسی در امتحانات وکنکور دانشگاه ها از میان این مطالب استخراج می گردد.در درس هاي هم گروه ریاضیات. توجه به این نکته ضروري است که توانایی حل مسائل با توانایی تست زنی خیلی تفاوت دارد و مورد دوم بسیار دشوارتر و مستلزم تمرین و تکرار فراوان است.

ج - درس هاي این گروه را همه روزه در برنامه ي درسی آموزشگاه و خانه بگنجانید و پیوسته در رفع ابهامات خود در کوتاه ترین زمان اقدام کنید.

بهترین زمان براي مطالعه و انجام تکالیف و تمرین ها در این درسها ، وقتی است که شما استراحت و خواب 6 و عصرها از ساعت 3 تا 7 . هرگز این امر را به شب و / کافی کرده باشید ، یعنی صبح ها از ساعت 5 تا 30 قبل از خواب موکول نکنید ، زیرا در آن زمان ذهن و مغز شما آمادگی ، کارآیی و بازدهی لازم را براي مطالعه ي دروس قاعده دار ندارد.

2. خلاصه نویسی درس هاي تشریحی و گسترده (حفظ کردنی).

الف – درس هایی از قبیل بینش اسلامی ، معارف ، تاریخ ، تاریخ شناسی ، جغرافیا )در همه گرایش ها)تاریخ ادبیات ، جامعه شناسی ، مطالعات اجتماعی ، علوم اجتماعی ، روان شناسی ، فلسفه ، زیست شناسی گیاهی و جانوري ، زمین شناسی ، ادبیات (بخش هاي مربوط به قالب ها و شیوه هاي نویسندگی) زبان شناسی و شیمی )بخش هاي تعریفی و تشریحی) جزء این گروه هستند.
ب – می باید کل هر فصل یا گفتار را با دقت بخوانید و مطالب اساسی و مهم را به شکلی برجسته مشخص سازید (به وسیله ي ماژیک هاي فسفري( آنگاه نکات مشخص شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید . در واقع ،اگر بتوانید هر ده صفحه مطلب را
تقریبا دًر یک صفحه خلاصه کنید به هدف خود رسیده اید.

ج –بهترین زمان براي مطالعه ، یادگیري و خلاصه برداري درس هاي این گروه ، شب از ساعت 9 تا 12 می باشد ، زیرا ذهن و مغز شما در این ساعات آمادگی حفظ و تجزیه و تحلیل درس هاي حفظی را دارد و حتی، در خواب هم این مطالب ، به طور ناخودآگاه ، مرور می شود هرگز مطالعه ي این درس ها را به صبح زود یا عصر موکول نکنید ، چون انرژي مغز تلف می گردد و بازدهی مناسب ندارد.
د –در روزهاي تعطیل ، از ساعت 9 تا 12 صبح هم می توانید به این دروس بپردازید . بعد از مطالعه مباحث این گروه استراحت وخواب به اندازه ي مناسب ضروري است.

. 3 خلاصه نویسی و یادگیري لغات و اصطلاحات کلیدي و دشوار   

الف (درسهایی نظیر زبان انگلیسی ، زبان عربی و ادبیات فارسی ، بدون تسلط بر لغات و اصطلاحات اساسی ، قابل فهم و یادگیري نیستند . حتی در برخی از درس هاي علوم پایه و علوم انسانی ، به ویژه ، فیزیک ، شیمی ، آمار ، روان شناسی و مطالعات اجتماعی و اقتصادي ، اصطلاحات خاصی وجود دارد که فهم آن ها پیش نیاز و زیر بناي درك مطالب کلی تر آن درس هاست.

ب – باید واژه ها و اصطلاحات مورد نظر که نقش ریشه اي در هر بحث دارند . شناسایی و در یک دفتر جیبی گرد آوري شوند . علاوه براین ، لغات چند معنایی ، متضادها ، مترادف ها و آن هایی که ارزش املایی و نگارشی خاصی دارند ، به همراه لغات متشابه ، افعال بی قاعده و درست و غلط هاي نگارشی از داخل متن درس ها ، توضیحات آخر هر درس ، پاورقی ها ، بخش هاي واژه نامه و دایره المعارف آخر کتابها استخراج و در آن دفتر ثبت گردد . باید توجه داشت که گاه ، یک کلمه نا ترکیب یا اصطلاح درخارج از متن یک معنی و در داخل متن معناي دیگري می یابد . این موارد دقیقاً باید یادداشت شود . این دفتر جیبی را باید همواره ، همراه خود داشته باشید و در هر فرصت مناسب (حتی زنگهاي تفریح ، در طی مسیر خانه و دبیرستان ، کوتاه ترین زمانها) از آن استفاده کنید، آن ها ار مطالعه کنید و به خاطر بسپارید. هاي آموزشی براي تقویت مکالمه و ترجمه در درس هاي CD استفاده از نوارهاي صوتی و تصویري و انگلیسی و عربی ، امري الزامی و اجتناب ناپذیر است.هم چنین ، تهیه داستان ها ومطالب کوتاه به این دو زبان ، قدرت یادگیري ، درك مطلب و توانایی ترجمه را در شما افزایش می دهد . سخن گفتن با دوستان یا کسانی که اهل این زبان ها هستند و گوش دادن بهاخبار و برنامه هایی که از طریق رادیوها و تلویزیون هاي ایران و جهان ، به زبان عربی انگلیسی پخش می شود نیز کمک شایانی به تسلط شما بر زبان هاي دیگر خواهد کرد.

ج – براي به خاطر سپردن و درك مفاهیم زبان و ادبیات فارسی هم ، بهترین کار ، مطالعه ي مستمر کتب غیر درسی ، داستانها ، اشعار زیبا، نشریات است . ضمناً ، عادت دادن خود به نویسندگی ، سبب لذت بردن بیشتر از آموخته ها و کاربرد مفید آن هاست.

4. یادگیري بخش هاي مهم درك مطلب ، نمودارها ، پاورقی ها ، جدول ها و توضیحات زیر تصاویر هردرس
الف –این موارد نیز باید با رنگ هاي چشمگیر و برجسته (به وسیله ي ماژیک هاي فسفري) جدا گردد آوردن مطالب این گروه در دفتر خلاصه نویسی ، دشوار و وقت گیر است و نیازي به این کار نیست. در زمان مطالعه براي امتحان یا تست زدن ، کلیه ي مطالب یادشده را از روي کتابها بخوانید و یاد بگیرید.

ب – لازم به ذکر است که در اغلب آزمون هاي سراسري ، گاه تا یک سوم سئوالات از این بخشهاي به ظاهر کم اهمیت می آیند . از نظر طراحان سئوال و برنامه ریزان آزمون سراسري تمام مطالبی که در گروه بالا می گنجد به همراه دایره المعارف هاي پایان برخی کتابها و مطالبی که تحت عنوان مطالعه ي آزاد یا اختیاري می آید ، جزء درس است و باید از آن ها سئوال طرح شود .
5. تهیه ي جدول براي برخی مطالب فرار یک روش مفید ، علمی و اصولی براي یادگیري مکتب هاي ادبی ، سبک هاي ادبی ، انواع ادبی ، وزن و قالب شعري و تاریخ ادبیات ابتداي هر درس ، تهیه ي جدول هاي جداگانه است که در هر ستون آن یک بخش از مطلب آورده شود: عنوان ، تاریخچه ، پدیدآورندگان ، تکامل دهندگان ، تعریف ، نام آثار ، موضوع آثار سبک آثار و ذکر نمونه هاي لازم.

ریحانه رامشگر

کارشناس ارشد مدیریت و برنامه ریزی