فلج خواب
فلج خواب(sleep paralysis) به حالت ناتوانی درانجام حرکات ارادی حین خواب اطلاق می شـود.فلج خواب یـک تـجربـه ی دلــهره آور و هراس انگیزمی بـاشد. فـلـج خـواب اغـلب اوقات هنگام بیدارشـدن از خـواب و یـا در مـوارد نـادر در لحظه ی به خـواب رفتن رخ میدهد. فلج خواب از چند ثانیه تاچـند دقیـقه بـه طـول می انجامد. 25 تا 30 درصدجـمعیت کشـور حـداقل یکبار در طول زندگی خوداخـتـلال فلج خـواب را تـجـربه کرده اند. فلج خوابمیتواند در هر سنی روی دهد.
علایم فلج خواب:
- ناتوانی در حرکت دادن تنه، دستها و پاها و صحبت کردن (فرد از فرط ترس میخواهد فریاد بکشد و برای بیدار شدن تقلا میکند، اما گویی تلاش وی بی نتیجه است).
- فلج تمام و یا بخشی از عضلات اسکلتی ی بدن.
- احساس خفگی و نزدیک بودن زمان مرگ (گویی موجودی روی قفسه سینه ی شما قرار گرفته است).
- وحشتزدگی و اضطراب.
- توهمات خواب(hypnagogic hallucinations): به توهمات شنیداری، دیداری و لمسی ی رویا مانند اطلاق میشود. احساس حضور یک انسان دیگر در اتاق، احساس فشردگی در قفسه سینه، دیدن سایه ی افراد، دیدن منبع نورانی، شنیدن صدای افراد، شنیدن صدای قدمهایی که نزدیک میشوند، دیدن شبح، تجربه خروج از بدن، احساس شناور شدن در هوا، شنیدن صدای بازو بسته شدن درها.
علت ایجاد فلج خواب:
عوامل ژنتیکی، اضطراب و استرس، اختلال هراس و اختلال در نظم خواب را در پیدایش فلج خواب دخیل میدانند.
چه چیزهایی احتمال تکرار فلج خواب را افزایش میدهند:
1-کسانی که بطور طاق باز و رو به پشت میخوابند بیشتر به فلج خواب دچار می شوند.
2-برنامه خواب نامنظم و محرومیت از خواب.
3-افزایش استرس و اضطراب.
4-تغییرات ناگهانی در سبک و یا محیط زندگی.
5-مصرف قرصهای خواب آور و آنتی هیستامینها.
چگونه هنگام تجربه فلج بدن خود را از این وضعیت هراس آور خلاصی بخشیم:
1-سعی کنید انگشتان دست و یا پای خود را تکان دهید.
2-چشمان خود را به شدت تکان دهید، به دنبای آن پلکها و سر خود را.
3-سعی کنید وضعیت خروج از بدن را در خودتان القا کنید.
درمان فلج خواب:
فلج خواب یک اختلال خواب بی خطر است. تنها با رعایت اصول بهداشت خواب، خودداری از طاق باز خوابیدن و کاهش استرسها و هراسها میتوان تکرار آن را به حداقل رساند. افرادی که هفته ای یکبار به فلج خواب دچار میشوند لازم است تحت درمان دارویی (مصرف ضد افسردگی ها) قرار گیرند.
آتنا امامی
کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
