- در چند سال گذشته فضای مجازی جای خودش را در بین مردم ایران باز کرده است،اما این فضا علی رغم خوبیهایی که دارد و ارتباطات را تسهیل کرده،برای خیلی از خانواده ها دردسرساز بوده به ویژه اینکه زوجین فرصت چت کردن با سایرین را در این فضا دارند و این برای طرف مقابل ممکن است باعث تصور خیانت شود،حال سؤال این است که آیا این ارتباطات واقعا خیانت است یا خیر؟
برای پاسخ به این سؤال ،ابتدا ما باید تعریف مناسبی از خیانت داشته باشیم.خیانت درواقع به هر نوع رابطه عاطفی خارج از خانواده، که یکی از زوج‌ها از آن خبر ندارد و این بی‌خبری به عمد صورت گرفته باشد، گفته میشود، یعنی ارتباطی وجود دارد و یکی از زوج‌ها مایل نیست همسرش از آن مطلع شود...اما درواقع خیانت یک روش حل مسئله است و نشان میدهد که مشکلی چه در درون فرد و چه در زندگی زناشویی وجود دارد...وقتی فردی به چنین فضایی پناه میبرد در واقع میخواهد مشکلی را بدون حضور طرف مقابل حل کند...شاید در ابتدا نیت خیانت نداشته باشد و فقط بخواهد عواطفش را با سایرین در میان گذارد اما از این راه پایه‌های ازدواج سست میشود و این موضوعی جدیست. درمجموع باید گفت هر موضوعی که یکی از زوج‌ها در آن غرق شود در زندگی زناشویی مخرب است... حتی انجام فعالیت‌های خیرخواهانه وقتی با همراهی طرف مقابل نباشد،بین زوجین فاصله ایجاد میکند و این فاصله فضا رو برای نفر سوم باز میکند...
- پس به نظر شما این ارتباطات مجازی مشکل دارد و ممکن است که در زندگی زناشویی خلل وارد کند...؟
پاسخ ما به طور قطع “آری” هست... درست است که که این روابط رو در رو نیست اما توجه داشته باشید که بسیار مضر هستند... چرا که باعث میشوند افراد در یک فضای هیجانی قرار بگیرند و به جای اینکه هیجانات و عواطفشان را صرف ارتباط با همسرشان کنند ،این انرژی روانی را برای یک یا چند نفر خارج از دایره خانواده سرمایه گذاری کنند و نتیجه اش هم مسلما ایجاد آسیب به زندگی مشترک است... لذا تأکید داریم که هر فردی که معتقد است این گونه روابط مجازی و برقراری روابط صمیمانه با افراد(علی رغم ارتباط رودر رو) امری بلامانع و خالی از اشکال است باید معیارهای اخلاقی خودش را مورد تجدید نظر قرار دهد و درک و شناخت خودش در مورد ازدواج و تشکیل زندگی مشترک، اعتماد و صداقت بین زوجین و توجه به ضرورت حفظ حریم زناشویی را مورد اصلاح و بازبینی قرار دهد و برای حریم خانوادگی خودش ارزش بیشتری قائل شود....
- معمولا خیلی از افراد به ویژه خانم ها برای کنترل همسرشان در این فضا،به چک کردن گوشی طرف مقابل روی میآورند،نظرتان در این مورد چیست؟
سؤال خوبی بود،اما سؤال مهم تر این است که آیا اساسا این رفتار و کنجکاوی و شکشتن برخی حریم ها میتواند به بهبود روابط زناشویی کمک کند یا نه؟ جواب این سؤال هم "خیر" است...کسی که مدام همسرش را چک میکند، در واقع دچار نوعی عدم امنیت در زندگی است و به خاطر این عدم امنیت ، اعتماد به نفسش هم کم‌کم از بین میرود...مداومت بر بدبینی منجر به عواقب ناخوشایندی میشود...مثلا بعضی از افراد کاملا وفادار هستند اما به این دلیل که همسرشان بی‌اندازه آنها را متهم به خیانت میکنند ، آگاهانه دست به خیانت میزنند.. چک کردن‌های مضطربانه هیچ جایگاهی در یک رابطه شفاف و صمیمانه ندارد و فقط منجر به بی اعتمادی و کلافگی طرف مقابل خواهد شد... فراموش نکنیم هیچ چیزی مثل بدبینی در خراب کردن یک رابطه خوب و ویران کردن یک کانون گرم خانوادگی قدرتمند نیست...ما معتقدیم که تشویش و استرس، عصبانیت و فراتر از آن احساس ترس و تنفر ریشه در همین بدبینی‌ها دارد...
- توصیه نهایی شما برای برخورد با فضای مجازی چیست؟
اولین نکته ایکه فکر نکنیم تکنولوژی مقصراست، بستن راه‌های ارتباطی و برخورد قهری و حذفی با فناوری در هیچ خانهای به رونق زندگی منجر نمیشود...نکته مهم این است که فضا را مدیریت و سعی در شکل دهی و برقراری اعتماد کنیم...در واقع فضای مجازی و روش های جدید ارتباطی هیچ وقت علت اصلی خیانت نیست...فقط روش های جدید ارتباطی باعث شدند که زن و شوهرها راحت تر مچ همدیگر را بگیرند...و علت رفتار همسر در ارتباط با دیگران را باید در موارد دیگر جستجو کرد... نکته بعد این که به جای چک کردن موبایل و کیف و وسایل شخصی که باعث ایجاد تنش در رابطه میشود،همسران باید بتوانند به راحتی انتظارات و عقاید خودشان را در مورد فضای مجازی با یکدیگر در میان گذارند،مثلا اگر رفتاری مشاهده شده که آزار دهنده است،در شراط آرام و بدون دعوا و درگیری از همسر بخواهیم که در این مورد توضیح دهد،البته توضیح خواستن باید جوری نباشد که تبدیل به بازجویی و جبهه گیری طرف مقابل شود...باید قبل از فضای مجازی،زن و شوهر از امن بودن فضای ارتباطی خودشان مطمئن باشند. انجام مسئولیت ،انجام تعهدات و توجه به انتظارات طرف مقابل همگی باعث میشوند یک رابطه جذاب شود و طرف مقابل سعی نکند که دست به عهدشکنی بزند...
اگر زن و شوهر خودشان نمیتوانند این فضا را مدیریت کنند ،بهتر است از کمک یک مشاور برای تنظیم روابط در این حوزه استفاده کنند...
سمیه موسوی
دانشجوی دکتری مشاوره خانواده
مشاور مرکز مشاوره مهرآفرین
