افراد با اهداف گوناگون تصمیم به ازدواج میگیرند و بعضی از این اهداف واقعی و حقیقی است و بعضی آرمانی و غیر واقعی و یا تاریخ انقضا دارد و آنچه بیشتر دنبال آن هستند اصل خوشبختی است و داشتن دوران و زندگی مطلوب که این خود یک امر کلی است که می بایست در مورد آن بررسی کافی صورت گیرد که در واقع خوشبختی چیست ؟ از دیدگاه قرآن کریم انتخاب همسر و هدف ازدواج آرامش است که در این نوشتار پس از بیان آیه مورد نظر به تبیین آن از دیدگاه تفسیر و روان شناختی می پردازیم .
وَ مِنْ ءَايَتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَجاً لِّتَسكُنُوا إِلَيْهَا وَ جَعَلَ بَيْنَكم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةًإِنَّ فى ذَلِك لاَيَتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
و از نشانههاى او اینكه همسرانى از جنس خود شما براى شما آفرید ، تا در كنار آنها آرامش یابید ، و در میانتان مودت و رحمت قرار داد ، در این نشانههائى است براى گروهى كه تفكر مىكنند .(روم/21)
از دیدگاه قرآن مهمترین ثمره و نتیجه ازدواج کسب ارامش است . در بین افراد و متأهلین این کلام شنیده می شود که ما آرامشی ندیدیم و اگر هم آرامشی بود بعد از ازدواج از دست رفت و اینکه ازدواج نکردن را دلیلی برای آرامش داشتن بیان می کنند. قدری باید تأمل کرد که چطور از دیدگاه خداوند متعال آرامش هدف غایی ازدواج است و چگونه این مهم ایجاد می شود .
در این نوشتار قصدمان نگاه تخصصی تفسیری و قرآنی به این آیه نیست که خود آیه از جهت لفظ و معنا دارای لطایف و نکات قرآنی بسیار زیادی می باشد بلکه بیشتر نگاه آموزشی برای کسب ارامش است :
- این آیه از نشانه های خداوند متعال معرفی شده و با توجه به سیاق آیات قبل این موجودی که از خاک آفریده شده است خاكی که نه نور دارد ، نه حرارت ، نه زیبائى و نه طراوت ، و نه حس ولى در عین حال خداوند با قدرت لایزال خود در وجودش مودت و رحمت و عشق و محبت قرار داد تا بوسیله آن به آرامش برسد
- زن و مرد از یک حقیقت هستند و تفاوتی در خلقت آنها نیست (من انفسکم) وتفاوت در مسئولیتهاست. مرد متعهد است که برای زن مسکن و آشیانه و اسایش فراهم نماید و کار زن سَکنیت و آرامش در خانه است این تعهدها اگر به خوبی اجرا شود منجر به آرامش می شود .حال ببینیم در جامعه ما این امر مهم چقدر اجرا می شود .آیا مسئولیتهای زن و مرد در راستای وظیفه اصلی است ؟!!
- از این آیه می توان استفاده کرد که علاقه و عشق باید بین زوجین بعد از ازدواج باید بیشتر و بهتر باشد و قبل از ازدواج بایستی انتخاب ها آگاهانه و عاقلانه باشد ولی متاسفانه مشاهده می کنیم که قبل از ازدواج بیشتر احساساتی و بدون در نظر گرفتن معیارهای عقلی و بررسی و مشورت تصمیم به ازدواج میگیریم و بعد از ازدواج دنبال آرامش هستیم و می خواهیم عاقلانه و بدون در نظرگرفتن عشق و محبت با مسایل برخورد کنیم و این باعث می شود ارامش به دست نیاید.
- خداوند اگر زن را موجب آرامش قرار داده است لوازم و اسباب این آرامش را نیز فراهم نموده است و آن اینکه وقتی بین یک زوج مودتی باشد به این معنا که دوست داشتن و علاقه مندی خود را در عمل نشان دهد و طوری رفتار نماید که نشان از علاقه است مسلما بعد از آن عشق و محبت می آید برای این است که خداوند حکیم ابتدا مودت را ذکر نموده و سپس رحمت را .رحمت نوعی تأثیر عاطفی و روحی است که در شخص حاصل می شود و می تواند با خود ایثار و فداکاری و دیگر استعدادهای خود را شکوفا نماید .مودت دو طفره است و زن و مرد نسبت به همدیگر بایستی اجرا نمایند و هرچه این دوست داشتن و علاقه در رفتار فرد دیده شود علاقه و رحمت و عشق زیاد تر می شود و این نظریه به نتیجه می رسد که ازدواج هایی موفق ترند که در طول زندگی عشق افزا باشند و این عشق و علاقه باعث روابط عاطفی و همچنین آرامش و لذت روحی و جنسی و جسمی می شود و جایی برای اضطراب نمی گذارد . اگر عاقلانه انتخاب کرده ام و محبت و به دل نشستن اولیه ایجاد گردید باید مسایلی مثل گذشت و مهربانی و احترام و وفاداری را در رفتار نشان دهیم تا محبت و آرامش را جذب کنیم و اینجاست که می توانیم عشق را نظاره کنیم حتی به صورت یک طرفه که زن چه انسان فداکار و چه تکمیل کننده خوبی است برای زندگی و این از نشانه های خداوند است.
طبق این آیه همسری می تواند بگوید که خانمی موفق و یا خوشبخت است که توانسته باشد آرامش روحی و روانی را برای شوهرش ایجاد کرده باشد و این معنای خوشبختی است . خوشبختی در مسیر زندگی است نه اینکه جایی باشد تا به آن برسیم . خداوند در پایان می فرماید در این نشانههائى است براى گروهى كه تفكر مىكنند اگر درست اندیشه کنیم می توانیم نشانه های خداوندی که خود آرامش مطلق هست را ببینیم .
در خاتمه توصیه میکنم به خوانندگان که این آیه را از نگاه تفسیری بررسی دقیقی نمایند تا به اعجاز و ظرافت های آن پی ببرند از جمله معنای « آیاته » و « جعل » و « بینکم» و تفاوت دو کلمه «تطمئن » و «سکن» و موارد دیگر قرآنی آن . با آرزوی زندگی سرشار از آرامش برای شما.
احمدرضا سالک
مشاور خانواده مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهرآفرین
